اینجاهنوزهم نشانی از جاده ابریشم دارد
نقاط دیدنی* سرو کهن ابرکوه
* یخچال ابرکوه
* گنبد عالی
* مسجد نظامیه
* عمارت میان قلعه
* آب انبار ابرکوه
منبع:
ابرکوه جواهری در قصر ایران, شهری برخوردار از سند تمدن پنج هزار ساله شهر نشینی در قلب سرزمین آریایی, همچون خورشیدی در میان بیست شهرباستانی و تمدن ساز ایرانی می درخشد.
آری اینجا ایران است که به شکوه و فرهنگ اصیل مردمانش می بالد و اینجا ابرکوه است , به خود می بالد چرا که با فرهنگ غنی مردمانش وبا استقامت زمین و زمانش در شکل گیری تمدن ایرانی نقشی ارزنده و در خور ستایش داشته.
ابرکوه شهری که به دارالسعاده معروف است, شهری که مردمش آنقدر سعادت داشتند که هر چند کوتاه ولی قدری میزبان مولایشان علی ابن موسی الرضا بودند و او را به خوبی در اغوش گرفتند, عجب سعادتی! شهری که مردمانش در 15 اذر 86 عطر حضور را استشمام کردند و برای دیدار نائب بر حق امام زمان شتافتند, آری آیت الله خامنه ای حسابی مردم ابرکوه را شرمنده کردند,در آن روز عالیترین رهبر سیاسی,مذهبی, اجتماعی شیعیان پا به دیارشان گذاشت. اقا به ابرکوه امد و مردم گرم و سر از پا نشناخته به استقبالش شتافتند و خاک پایش را مرهمی یافتند برای دردها و رنجهایشان. اینها مردم سعادتمندند.
اینجا ابرکوه شهر سرو قامتان ایران است, شهری که مردمش همچون سرو کهنسالش سبز و صبور و با استقامتند. شهری که سروش شهره عالم است و اولین میراث طبیعی نه تنها ایران بلکه اولین میراث طبیعی جهان است, شهری که معمرین عمر 8000 ساله هم برای پیر درختش احتمال داده اند.
ابرکوه شهر تاریخ باستان است, شهری که مورخین و مولفین در آثارشان از آن با بزرگی یاد کرده اند : ابرکوه شهریست با برج و بارو و پر جمعیت, این شهر در نعمت و فراوانی مستغرق است, جایی خوش است و آبادان و جامع و منبر دارد, ابرکوه یا ور کوه شهر معروفی در فارس از توابع استخر است, ولایتی مشهور در السنه و افواه طولانی است, الحق حصارش نیک و هیکل برجش همچون افراسیاب قلب شکن و پیکر حصارش چون اسفندیار روئین تن است.
اینجا ابرکوه, شهری که حتی فردوسی هم خالی از لطف می دید اگر از آن نامی در شاهنامه اش نمیبرد:
* بگوید که در شهر ورکوه و جز گر از گوهر و زر و دیبا و خز
* برفتند بازرگانان شهر ز جز و ز برقوه مردم دوبهر
* ز برقوه و از نامداران جز ببردند بسیار دیبا و خز
آری فردوسی از آن با نام جز و جزستان, ورکوه و برقوه یاد کرده, از نامدارانش سخن به میان آورده و شهرت خز و دیبایش را به رخ کشیده, این است که ابرکوه را شهر تاریخ و حماسه گویند.
ابرکوه شهر عالمان و علم پروران است, از قدیم دارای مکاتب علمی بوده , فقه و اصول و حکمت وعلم الحدیث و ادبیات عرب و طب و نجوم تدریس می شده, مدارس متعدد و طلاب زیادی داشته, از جمله مدارسش مدرسه و بازار نظامیه بوده که نویسنده هندی در کتابش اذعان می کند من سه روز در ابرکوه بودم ولی نتوانستم به طور کامل از تمام آن بازدید کنم و اکنون جوانان ابرکوهند که چندین سال پیاپی در کنکور سراسری می درخشند و پرچم علم و عالمان را به احتزاز در می اورند. این است شهر علم و ایثار.
آری اینجا ابرکوه شهر مسلمین و مومنین است, جایی که صد در صد مردمش شیعه هستند و تنها مردم ابرکوه اند که لایق میزبانی بزرگترین مجتمع قرانی ایران از سوی مسئولین نظام بودند.
باستان شهر ابرکوه به داشتن مردمانی بزرگ و دانشمندان و فقها و مشایخ وعرفا و شعرا مفتخر بوده همچون ابوالقاسم علی بن احمد ابرقویی وزیر بها الدوله و خواجه نظام الملک ابرقویی از مقربان اتابک سعد بن زنگی و طاووس الحرمین و عزیز الدین نسفی مولف کتاب انسان کامل و ... وجای بسی خوشبختی است که یکی از استادان ملاصدرا در شیراز نیز شخصی به نام عبد الرزاق ابرقویی بوده و در حال حاضر پروفسور نفیسی ابرکوهی جراح قلب در ایالات متحده که تالیفش به کتب مرجع جهانی ملحق شده ودهها عارف و عالم دیگر.
اینجا ابرکوه شهر بادگیرها و ابنیه با شکوه و مجلل است. بادگیرش سر و گردنی از سایر بادگیرها بالاتر است و اوج ابتکار و خود باوری مردمش را به رخ می کشد. آری آن بلندترین بادگیر دنیا است پس در جهان از خردمنترین و با ذوق ترین مردم سخن میگوید و خانه های زیبای اربابی ابرکوه هنر و ذوق مردمش را می نمایاند.
ابرکوه شهر قنات و قنوت وقناعت است و مردمش شکر گزار داشته ها و نداشته هایشان. اگر کسی پا نهد به این دیار با مردمانی رو به رو میشود که مهربانی را به نهایتش رسانده اند و همین کافی است برای اثبات صداقت و خوش قلبی جماعت ابرکوهی.
درست است اینجا ایران, ابرکوه شهر فرهنگ و تمدن شهر تاریخ و حماسه است.
از چه وکه بگویم, از کجای ابرکوه واز کدام خصلت مردمش, به راستی که از حد توانم خارج است. خدا به دیگران توفیق دهد تا از پس این کار بزرگ برایند
جغرافیا و اقلیم:
وسعت، مختصات جغرافیایی،ارتفاع از سطح دریا، اقلیم ، آب و هوای ،درجه حرارت ،بارندگی، جهت وزش باد ،جمعیت،کشاورزی ،فعالیت
ابرکوه یکی از شهرستانهای استان یزد می باشد که در جنوب غربی شهرستان تفت و استان یزد واقع شده است. این شهرستان از شمال محدود است به شهرستان صدوقِ استان یزد و شهرستان شهرضا استان اصفهان، از شرق به شهرستان خاتمِ یزد و از غرب و جنوب به شهرستان آبادهِ استان فارس.
وسعت ابرکوه 5641 کیلومترمربع می باشد و در مختصات جغرافیایی 52 درجه و 58 دقیقه شرقی و 30 درجه و 46 دقیقه شمالی و با 1550 متر ارتفاع از سطح دریای آزاد واقع شده است.
از نظر توپوگرافی، دشت ابرکوه جزئی از فلات خشک مرکزی ایران است که رشته کوههای زاگرس چون حصاری انتهای این دشت را در جهت غرب و جنوب در بر می گیرد و کَفه ( کویر) ابرکوه با کمتر از 1450 متر پست ترین محل این حوزه است.
ابرکوه دارای اقلیم گرم و خشک بیابانی می باشد. آب و هوای شهر در مقیاس عمومی ، ویژگیهای اقلیمی مناطق کویری درون فلاتی ایران را داراست و از مشخصات آن، کمیِ بارندگی ، دامنه نوسان حرارتی کم و بیش زیاد و خشکی می باشد.
بیشترین درجه حرارت متوسط مربوط به ماههای خرداد، تیر، مرداد و شهریور بوده و به صورت نسبی این 4 ماه از سال از نظر دما متمایز از سایر ماههای سال هستند. همچنین ماههای آذر ،دی ، بهمن ، بطور نسبی خنک ترین ماههای سال هستند. بیشترین درجه حرارت، 1/39 درجه مربوط به مردادماه و حداقل آن مربوط به بهمن و اسفندماه با 4/0 درجه سانتیگراد ثبت گردیده است.
بیشترین میزان بارندگی ماهیانه مربوط به ماههای بهمن و فروردین و بین 5/15 – 12 میلی متر می باشد.*
جهت وزش باد غالب در استان، شمال غربی ـ جنوب شرقی می باشد. بیشترین سرعت وزش باد در این شهر از اواسط ماه اسفند تا اواسط ماه مهر بین 8 تا 10 نات می باشد. وضعیت اجتماعی:
بر اساس آخرین سرشماری در سال 1375 جمعیت خانوارهای ساکن شهر ابرکوه، 19164 نفر و بر اساس آمار کلی ،جمعیت شهرستان در حدود 43500 نفر می باشد. دین مردم این شهرستان اسلام و مذهب ایشان شیعه است.در زمینه کشاورزی، عمده ترین سطح زیر کشت ابرکوه مربوط به گندم، و پسته دومین محصول عمده ابرکوه است. از محصولات باغی ابرکوه می توان زردآلو ، انار و انگور را نام برد.*
از کل جمعیت شاغل ابرکوه در بخش‌های عمده فعالیت، 8/12 درصد در بخش کشاورزی، 2/29 درصد صنعت ، و 58 درصد در بخش خدمات مشغول فعالیتند.
سوابق و پیشینه تاریخی: از نظر تقسیمات کشوری ابرکوه قبلاً جزئی از شهرستان یزد از استان بزرگ اصفهان بوده (تا سال 1332) و سپس در سال 1332 به استان فارس ( شهرستان آباده ) ضمیمه گردید . درسال 1367 این شهر به عنوان بخشی از شهرستان تفت از استان یزد درآمد و در سال 1373طبق آخرین تقسیمات کشوری مستقلاً یکی از شهرستانهای یزد با مرکزیت ابرکوه گردید .